De geboorte

Geboorte: wat ouders moeten weten

Een nieuw levend wezentje zal geboren worden. Je hebt nu negen maanden om uit te kijken naar je baby. Maar hoe dichterbij de geboorte komt, hoe meer onzekerheden zich in de anticipatie mengen.

"In de loop van elke zwangerschap rijst op een gegeven moment de vraag waar en hoe de bevalling idealiter zou moeten plaatsvinden. De bevalling zelf kan ofwel als vaginale bevalling in 3 fasen of via keizersnede worden uitgevoerd."

Geboorte in de kliniek: veiligheid voor moeder en kind

Bevallen in het ziekenhuis kan veiliger zijn, omdat bij onvoorziene complicaties tijdens de bevalling er al een team van artsen ter plaatse is. Een spoedkeizersnede of andere medische maatregelen kunnen ook onmiddellijk worden gestart. Ook pijnbehandeling met een ruggenprik (epidurale anesthesie) is alleen mogelijk in het ziekenhuis. Veel mama’s kiezen ook voor een ziekenhuis met een eigen kinder- of een prematuurafdeling.

Thuisbevalling als alternatief voor de kliniek

Sommige vrouwen kiezen ervoor om hun baby in de vertrouwde omgeving van hun eigen huis te krijgen en opteren voor een thuisbevalling. In de regel wordt de aanstaande mama dan vergezeld door ervaren verloskundigen. De zwangere vrouw doet het dan echter zonder moderne medische hulpmiddelen en pijnstillers, wat in een noodgeval gevaarlijk kan zijn. Daarom is een thuisbevalling alleen toegestaan als er geen complicaties te verwachten zijn.

Geboortevormen: hoe zal de baby geboren worden?

Of een kind het daglicht ziet door een vaginale bevalling of dat er een keizersnede wordt uitgevoerd, hangt van verschillende factoren af.

De natuurlijke spontane bevalling in drie fasen

Het ideale geval is de zogenaamde spontane bevalling. Het kind wordt zonder hulpmiddelen via de vagina van de vrouw ter wereld gebracht. Eén van de voordelen hiervan is dat de baby in contact komt met micro-organismen in het maternale vaginale gebied. Dit eerste contact met bacteriën werkt als een eerste vonk op de immuunafweer van het kind. Bovendien wordt het resterende vruchtwater van de bevalling voorzichtig uit de longen van de baby geperst, zodat deze een krachtige eerste ademhaling kan nemen.

Veel vrouwen voelen weken voor de verwachte uitgerekende datum een onregelmatige, lichte trek in hun buik, vergelijkbaar met menstruatiekrampen. Deze samentrekkingen van de baarmoeder worden voorweeën of oefenweeën genoemd en zorgen ervoor dat het kind dieper in het bekken glijdt - dat wil zeggen, langzaam de geboortepositie aanneemt. Voorweeën openen de baarmoederhals echter nog niet. 

Pas als de weeën sterker en regelmatiger worden, en om de tien minuten komen, is dit een indicatie dat de bevalling op het punt staan te beginnen. Ook wanneer je water breekt, het verlies van een slijmprop en het barsten van de vruchtzak, zijn duidelijke tekenen. Als de weeën langer dan 20 seconden duren en uiterlijk om de vijf tot zeven minuten optreden, moet de mama (of papa) de verloskundige verwittigen in geval van thuisbevalling of naar het ziekenhuis rijden.

1. Openingsfase

Deze fase duurt vooral bij een eerste bevalling erg lang - vaak langer dan twaalf uur - en vereist veel kracht. De weeën worden intenser en openen langzaam de baarmoederhals terwijl het kind diep in het bekken van de moeder glijdt. Partnerondersteuning en ontspanningstechnieken zijn nu belangrijk voor de toekomstige mama. Een ruggenprik of epidurale wordt meestal pas geplaatst als de baarmoederhals minimaal twee tot drie centimeter breed is.

2. Uitzettingsfase

Nu beginnen de weeën ongeveer één tot twee minuten na elkaar. Maar pas nadat de baarmoederhals volledig open is, mag de vrouw hard persen. Voor de mama’s is het meestal een grote opluchting om eindelijk de bevalling actief vooruit te kunnen schuiven. De fase van persweeën kan ongeveer een uur duren, maar zodra het hoofdje van de baby geboren is gaat het snel en kondigt het kleintje met een luide kreet aan de wereld aan dat hij er is.

3. Postpartum fase

Als de baby de baarmoeder verlaat, trekt deze nog een laatste keer samen en komt de placenta los met de vliezen en de navelstreng. De verloskundige onderzoekt de nageboorte nauwkeurig en zorgt ervoor dat er geen delen van de placenta in de baarmoeder achterblijven, want die kunnen gevaarlijke bloedingen en infecties veroorzaken.

Eventuele uitwendige en inwendige verwondingen aan de vagina, zogenaamde perineale tranen (scheurtjes in de huid), worden na een plaatselijke verdoving door de arts met enkele hechtingen behandeld. In deze situatie is de kersverse mama meestal te afgeleid om dit allemaal op te merken, omdat haar klaarwakkere baby in haar armen ligt en voor het eerst de wereld inkijkt.

De keizersnede

Als er complicaties optreden tijdens de zwangerschap en bevalling, is een keizersnede soms de beste oplossing. Bij dit type geboorte wordt het kind geboren via een incisie in de buikwand van de moeder. Artsen kiezen voor een spoedkeizersnede als de hartslag van het kind zwakker wordt tijdens de bevalling en er kans is op zuurstofgebrek. In dergelijke gevallen moet de baby onmiddellijk op de wereld worden gebracht. Om geen tijd te verliezen, worden spoedkeizersneden bijna altijd onder algehele narcose uitgevoerd, omdat het inbrengen van een ruggenmergspuit te lang zou duren.

Bij een geplande keizersnede is de situatie anders, waardoor er tijd is voor voorbereiding. Hier krijgt de moeder meestal epidurale anesthesie en blijft ze wakker tijdens de procedure. Een ruggenprik is pijnverdovend en wordt onder andere veel gebruikt bij keizersneden. Indien mogelijk wordt de operatie zeven tot tien dagen voor de verwachte uitgerekende datum uitgevoerd. 

In deze gevallen wordt een keizersnede uitgevoerd:

• Stuitligging of dwarsligging van het kind
• Meerlingzwangerschap
• De placenta ligt voor de baarmoederhals
• Eerdere operaties aan de baarmoeder
• Onevenredigheid tussen het hoofd van de baby en het bekken van de moeder
• Maternale infectieziekte (HIV)